اگر تمام فعالیت‌های اقتصادی را که با تولید کالا و خدمات با استفاده از ماشین‌آلات و تجهیزات ساخته دست بشر سر و کار دارد، به عنوان یک کل تصور کنیم، هر صنعت، زیرمجموعه‌ای از این کل است که تعداد زیادی از فعالیت‌های مشابه را شامل می‌شود. صنعت، در کنار معدن و کشاورزی تقریباً تمامی فعالیت‌های تولیدی یک جامعه را در بر می‌گیرد و نقش حیاتی در پیشرفت اقتصادی کشورها ایفا می‌کند.

در مورد تعریف دقیق صنعت، اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. صنعت دارای تعریف‌ها و تعبیرهای متفاوتی است که بر اساس قابلیت جایگزینی محصولات، فرآیند تولید و محدوده‌های جغرافیایی ارایه شده‌اند. به‌طور مثال مایکل پورتر، صنعت را چنین تعریف می‌کند: «صنعت عبارت است از گروه شرکت‌هایی که محصولات آنها جایگزین نزدیکی برای هم هستند.»

انقلاب صنعتی:

انقلاب صنعتی عبارتست از دگرگونی‌های بزرگ در صنعت، کشاورزی، تولید و حمل و نقل که در اوسط قرن هجدهم از انگلستان آغاز شد. در اینکه این رشته تحولات را می توان انقلاب صنعتی نامید اختلاف نظر وجود دارد . واژه انقلاب به دگرگونیهای ناگهانی اطلاق می شود، در حالی که این تحولات صنعتی به هیچ وجه ناگهانی نبودند . حتی بعضی از محققین تنها این تحولات را مختص به صنعت نمی دانند و معتقدند که این تحولات دارای جنبه‌های اجتماعی و فکری نیز بوده اند .

صنعتی شدن به معنی استفاده از نیروی ماشین به جای نیروی انسان است. انقلاب صنعتی ابتدا از انگلستان شروع شد، زیرا انگلستان پس از چندین قرن تحول سیاسی داخلی، توسعه استعمار تجاری، گسترش ناوگان دریایی، رشد طبقه متوسط و بهبود امور قانونی و اداری کشور، از نظر زمین،کارگر،سرمایه، مدیریت و حکومت وضعیتی مطلوب و هماهنگ داشت که زمینه پیشرفت صنعتی در این کشور را فراهم می‌کرد. انقلاب صنعتی در انگلستان در سه زمینه بافندگی، زغال سنگ و ذوب آهن بیشتر نمود یافت. گاهی سخن از دو انقلاب صنعتی برده می‌شود که یکی در قرن هجدهم و دیگری در قرن نوزدهم است. دو نتیجه مهم انقلاب صنعتی، گسترش استعمار اروپایی‌ها در کشورهای آسیایی و آفریقایی و بهره کشی از کارگران در داخل بود.

طراحی صنعتی:

امروز طراحی صنعتی به رشته شناخته شده ای در تاریخ فرهنگی تبدیل شده است. این رشته در کشور بریتانیا که در آن «انجمن تاریخ طراحی صنعتی» در سال ۱۹۷۷ پایه گذاری شد، پیشرفت بیشتری کرده است.

   طراحی صنعتی، حرفه‌ای است که با خلق مفاهیم جدید در حوزه‌های مختلف زندگی انسانی سروکار دارد. طراحی برابرنهاده یا معادلی است که برای واژه Design انگلیسی بکار رفته‌است، در حالی که Industrial design یکی از زیرشاخه‌های Design است. در حال حاضر آموزش طراحی صنعتی در ایران، با یک گرایش کلی و تحت عنوان کلی طراحی صنعتی انجام می‌شود.

کلمه Design از نظر لغت شناسی از کلمه ایتالیایی دیزنیو مشتق شده، که از زمان رنسانس به معنای طرح ریختن یا ترسیم یک اثر، و یا به طور کلی ایده ای که منشاء اثر است، به کار برده شده است.

طراحی صنعتی، علمی است که به بیان اصول مربوط به طراحی محصولات، محیط، وسایل حمل و نقل، سیستم ها و خدمات می پردازد به گونه ای که ضمن توجه به زیبایی محصول و سهولت استفاده از آن، پارامتر هایی همچون ارگونومی، نوآوری، ساخت و تولید، انتخاب مواد، مونتاژ، استحکام، تعمیر، نگهداری، اقتصاد، بازاریابی، فروش، هویت سازمانی، ارزش افزوده، بازیافت و محیط زیست نیز مدنظر قرار گیرند.

طراحی صنعتی علاوه بر شکل محصول، تصویر کل یک شرکت را نیز تعیین می کند؛ از طراحی سربرگ گرفته تا ساختمان شرکت و از ساک تا تبلیغات آن و به اصطلاح هویت سازمانی آن شرکت. این فلسفه سازمانی می بایست هم به داخل و هم به خارج از شرکت تسری داده شود.

 طراحی صنعتی فرایندی سیستماتیک است به گونه ای که ضمن دارا بودن مراحل مختلف با ترتیب و توالی مشخص، ارتباط قانونمندی بین این مراحل برقرار است. روند طراحی با انجام تحقیقات آغاز گشته و پس از تهیه چک لیست و ارائه ایده های کلی، ضمن ارزیابی این ایده ها بر اساس الزامات طراحی، ایده های برتر انتخاب گردیده و به طراحی جزئیات آن پرداخته می شود. در این روند لازم است که با دید سیستماتیک، تعاملات چند جانبه موجود میان انسان، محصول و محیط در نظر گرفته شود.

با توجه به آنکه بسیاری از محصولات صنعتی با تیراژ انبوه و به صورت گسترده تولید می گردند، بنابراین باید به سودآوری کالا برای تولید کننده نیز توجه شود و طراح با درنظر گرفتن سودی دوجانبه برای تولیدکننده و مصرف کننده کالا، به انجام فرآیند طراحی بپردازد.

جنبه هایی از عملکرد های طراحی صنعتی را می توان در شاخه های تخصصی طراحی لوازم خانگی، تجهیزات ارتباطی، وسایل الکترونیکی و کامپیوتری، تجهیزات نظامی، ابزارهای حرفه ای، خودرو و وسایل حمل و نقل، مبلمان، تجهیزات شهری، ایستگاه ها و باجه ها، وسایل روشنایی و نورپردازی، وسایل آموزشی، اسباب بازی، بسته بندی، فضاهای زیستی و حرفه ای برشمرد.

طراحی صنعتی علمی است که از رشته های گوناگونی چون فن آوری، اقتصاد، علوم اجتماعی، و علوم انسانی  تأثیر می پذیرد.

یک صندلی بیش از یک صندلی است: شیئی است که می تواند صرفا وسیله ای برای نشستن باشد یا به زبانی متفاوت که برای همگان قابل درک است سخن گوید. به عبارت دیگر این شیء در مقام صندلی رئیس، موقعیت اجتماعی او را نشان می دهد و به عنوان یک اثر هنری، هویت صاحب خود را منعکس می کند.

تاریخچه طراحی صنعتی

حتی در دوران کهن نیز می توان به وجود آمدن برخی فرم های بدعت گذار، روش ها و الگوهای زیبایی شناسی را مطالعه و بررسی کرد.

امروزه ما عموما اصطلاح طراحی صنعتی را به طور کلی برای طرح و برنامه ریزی محصولات صنعتی به کار می بریم. بنابراین می توان این اصطلاح را نشأت گرفته از عصر انقلاب صنعتی دانست که ابتدا در انگلستان پدید آمد و بعد به کشورهای دیگر تسری یافت. به این ترتیب با ظهور صنعتی سازی در حدود اواسط قرن ۱۹، تاریخ طراحی صنعتی نیز آغاز می گردد.

در سال ۱۷۶۵ جیمز وات اسکاتلندی موتور بخار را اختراع کرد. این انقلاب که ابتدا زندگی مردم انگلستان و چند دهه بعد مردم سایر جهان را بی نهایت دگرگون ساخت، سرآغاز انقلاب صنعتی به شمار می رود. به واسطه اختراع وات، استخراج زغال سنگ، تولید آهن و فولاد و تولید ماشینی معنای جدیدی پیدا کرد و به پیش شرط های تولید صنعتی انبوه، سیستم مدرن حمل و نقل، و رشد غیر قابل پیش بینی شهرها تبدیل شد.

با اختراع وات کار ماشینی جایگزین کار دستی گران قیمت و زمان بر شد. عرضه کالاها به صورت گسترده برای اقشار گوناگون جامعه، تولید کم هزینه انواع کالاهای مصرفی را ایجاب می کرد. شاخص مهم تولید صنعتی تقسیم کار بود: دیگر نه یک کارگر منفرد بلکه مهندسان یا صاحبان کارخانه بودند که اشیاء را می ساختند و به آنها فرم یگانه می بخشیدند.

حرفه طراحی صنعتی، در پی انقلاب صنعتی در اروپا و بر اساس یک ضرورت بوجود آمد. تا پیش از رخداد انقلاب صنعتی، محصولات و کالاهای مصنوع مورد استفاده مردم، توسط هنرمندان و پیشه وران با استفاده از روشهای دستی و نه ماشینی و در مقیاس محدود ساخته می‌شدند. با ظهور ماشین و پدید آمدن روشهای تولید ماشینی، چهره مصنوعات دچار دگرگونی شد و مصنوعات دست ساز، آرام آرام جای خود را به مصنوعات زمختی می‌دادند که هیچ خبری از هنر هنرمند در آنها یافت نمی‌شد. همگی بدون توجه به زیبایی پیکره و صرفاً در جهت برآورده کردن نیازهای عملکردی طراحی و ساخته می‌شدند. در چنین وضعی بود که هنرمندان دست ساز با اعتراض به چنین نابسامانی خواستار طرد ماشین و فرزندان آن و بازگشت به اوضاع پیشین شدند. جنبش هنر و پیشه که سردمدار آن ویلیام موریس بود، در همین راستا شکل گرفت.

نیمه دوم قرن ۱۹، عصر فن آوری و ماشینی شدن و عصر برپایی نمایشگاه های بزرگ جهانی بود. تجارت روبه رشد جهانی زمینه ایجاد بازاری بین المللی را فراهم آورد که در آن محصولات صنعتی ملل پیشرفته از نظر اقتصادی می توانستند با یکدیگر رقابت کنند. این نمایشگاه های جهانی علاوه بر آنکه صحنه رقابت های بین المللی بودند، محلی برای نمایش تمایزات ملی نیز به شمار می رفتند. کریستال پالاس که توسط ژوزف پاکستون برای نمایشگاه بزرگ لندن در ۱۸۵۱ طراحی شده بود، گسستی را برای معماری سنتی به وجود آورد. استفاده از شیشه و آهن، جدایی سنتی درون و برون را از بین می برد. برج ایفل توسط مهندس فرانسوی الکساندر گوستاو ایفل برای نمایشگاه پاریس در ۱۸۸۹ طراحی شد. این برج با ارتفاع 984 پا، نماد با شکوه پیشرفت صنعتی و فن آوری به شمار می رفت.

جنبش های اصلاح طلب: از سال های اولیه صنعتی سازی، به خصوص در انگلستان و آلمان جنبش هایی پدید آمد که از طریق ایجاد اصلاحاتی در زمینه مشاغل تخصصی، اجتماعی، و تغییر سلیقه توده مردم به مقابله با تأثیرات منفی انقلاب صنعتی پرداخت.

سبک‌شناسی طراحی:

از سبکهای شناخته شده طراحی صنعتی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. نوگرایی (Modernism) یا سبک بین‌المللی (International Style) که باوهاوس در آلمان از شناخته شده‌ترین مکاتب این سبک است.

2. دِ اِستَیل در هلند. در این سبک و در حوزه طراحی گریت ریتفلد (Gerrit Rietveld) را می‌توان نام برد. پیت موندریان نقاش نامی نیز، از نامداران همین جنبش هنری در حوزه نقاشی است.
3. فن برتر (‌های تک) (High Technology)
4. لبه جدید (New Edge)
5. کمینه‌گرایی(Minimalism) که از بزرگان این سبک می‌توان به فیلیپ استارک فرانسوی اشاره کرد.
6. سبک ممفیس، بنیانگذار آن، طراح مشهور ایتالیایی اتوره سوتساس است.
7. آرت نووو (Art Nouveau) از سبکهای قدیمی طراحی است که در خلال سالهای ۱۸۸۰ تا ۱۸۹۰ میلادی شکل گرفت.
8. استریم لاینینگ (Stream Line)استفاده از فرم قطره اشک، خاستگاه این سبک آمریکاست.
9. سبک آمریکایی (American Style)
10. جنبش Werkbund آلمان
11. کارکردگرایی (Functionalism)

لینک کل متن:

http://haydarabbasi.persianblog.ir/post/29/